هدف از اجرای پروژه ترسیب کربن در ایران (که بخشی از برنامه سازمان ملل است و به‌منظور کاستن از میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و حفاظت از محیط‌زیست انجام می‌شود) مدیریت منابع و تولید پایدار است که در جوامع محلی خراسان‌جنوبی در حال اجراست.
این پروژه اما منجر به احیای یکی از قدیمی‌ترین هنرهای سنتی در روستاهای محروم خراسان‌جنوبی شده است که براساس آن زنان جامعه محلی به‌منظور ایجاد اشتغال پایدار اقدام به ساخت پیکرک‌های پارچه‌ای براساس باورها و عقاید و همچنین شیوه زندگی در جامعه محلی کرده‌اند.
افسانه احسانی به‌عنوان مجری یکی از پروژه‌های ایجاد کسب و کار پایدار برای حفاظت از مرتع که نام دیگر آن هنر برای حفاظت از طبیعت و فرهنگ است، در حاشیه رونمایی از پیکرک‌های پارچه‌ای روستاییان این استان به همشهری گفت: گروهی در دفتر توسعه سازمان ملل در موضوع احیای هنرهای سنتی و ترغیب جامعه محلی به تولید صنایع‌دستی در روستاهای خراسان‌جنوبی، مجری این طرح بوده است.
به‌گفته احسانی، در برنامه مشابهی باعنوان هنر برای حفاظت جزیره قشم، به جای ایجاد اشتغال از بیرون با این روش که مثلا کمیته امداد یا سازمان فنی و حرفه‌ای سعی دارند همه جامعه داخل برنامه را تبدیل به بافندگان قالی و فرش کنند، به جامعه محلی گفته شد که می‌توانند از اکوتوریسم به‌عنوان یکی از منابع مفید کسب درآمد استفاده کنند و با تولید و عرضه صنایع‌دستی و هنرهای بومی خود به گردشگران از اشتغال پایدار برخوردار شوند.وی گفت: در جزیره قشم حداقل یکصد نفر از بومیانی که در پروژه هنر برای حفاظت از طبیعت و فرهنگ حضور داشتند، اشتغال پایدار دارند و از تولیدات خود احساس شادمانی می‌کنند.
صنایع دستی و اشتغال پایدار
ایجاد اشتغال پایدار با استفاده از هنرهای بومی و سنتی در خراسان‌جنوبی به‌عنوان یکی از نقاط محروم کشور نیز به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های انجام شده در پروژه ترسیب کربن با تمرکز بر تولیدات صنایع‌دستی در حال اجراست. آنطور که مجری طرح هنر برای حفاظت از طبیعت و فرهنگ می‌گوید، گروهی در دفتر توسعه سازمان ملل این طرح را از 3سال پیش در ایران پیگیری کرده بودند که براساس آن جامعه محلی خراسان‌جنوبی با تولید هنرهای بومی به اشتغال پایدار می‌رسیدند.
پروژه ترسیب کربن سازمان ملل با حمایت سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور از روستای حسین آباد در خراسان‌جنوبی شروع شد که آسمان آن به بهشت علاقه‌مندان به نجوم لقب یافته و یکی از مقاصد گردشگران نجومی کشور است.مجریان طرح هنر برای حفاظت از طبیعت و فرهنگ امیدوارند که با تمرکز بر تولیدات صنایع‌دستی به‌منظور ایجاد اشتغال پایدار در خراسان‌جنوبی ساکنان تعدادی از روستاهای محروم در این منطقه به اشتغال پایدار دست یابند.
ساکنان این روستاهای محروم در خراسان‌جنوبی در طرح هنر برای حفاظت از طبیعت و فرهنگ، تولیدات صنایع‌دستی خود را که مشتمل بر 300پیکرک پارچه‌ای از آداب و رسوم محلی، شیوه زندگی، پوشش و آیین‌های محلی در روستاهای خراسان‌جنوبی است ارائه کرده‌اند تا بدین‌ترتیب ضرورت تدوین پرونده ثبت ملی مهارت‌های ساخت پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی را مطرح کنند.
نمایش پیکرک‌های پارچه‌ای روستاییان خراسان‌جنوبی در حالی از روز پنجشنبه در تهران برگزار شده و تا امروز ادامه دارد که کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و متخصصان پیکرک‌های پارچه‌ای در پاسخ به این سؤال همشهری که آیا مهارت‌های ساخت پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی پتانسیل ثبت در فهرست میراث معنوی کشور را دارند تأکید کردند که بی‌تردید پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی ارزش ثبت در پرونده میراث معنوی کشور را دارند.
تلاش برای ثبت ملی پیکرک‌های پارچه‌ای
لیلا کفاش‌زاده از کارشناسان سازمان میراث فرهنگی در حاشیه مراسم رونمایی از پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی در تهران به همشهری گفت که موضوع تدوین پرونده ثبت ملی مهارت‌های بافت پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی را از رئیس دفتر ثبت آثار فرهنگی و تاریخی کشور در سازمان میراث فرهنگی پیگیری می‌کند و پاسخ مکتوب درخصوص پیشنهاد ثبت این بخش از هنرهای سنتی ساکنان خراسان‌جنوبی را اعلام خواهد کرد. وی با تأکید بر اینکه پیکرک‌های پارچه‌ای بومی را زن‌ها و مادرها می‌سازند، گفت: زن ایرانی به‌دلیل اتفاقاتی که در طول تاریخ بر او رفته، درونگراست. زن روستایی وقتی یک پیکرک پارچه‌ای می‌سازد در حقیقت آرزوی زیبایی و خوشبختی را برای آنچه ساخته است دارد و به همین دلیل پیکرک‌های خراسان‌جنوبی القا‌کننده فرهنگ آن جامعه است. وی با اشاره به اینکه ردپای ساخت پیکرک‌ها در ایران به 5هزار سال قبل از میلاد بازمی‌گردد و اکنون با بدترین دوران برای پیکرک‌های ایرانی در کشور مواجهیم، گفت: افرادی که در ایران قادر به ساخت پیکرک‌های پارچه‌ای با پیشینه تاریخی فرهنگی‌اند، اندک هستند که تعدادی از آنها حتی حافظه‌شان را نیز از دست داده‌اند.
وی با تأکید بر ارزش‌های اعتقادی و باورهای محلی در ساخت پیکرک‌های پارچه‌ای در میان بومیان خراسان‌جنوبی گفت: ساکنان این منطقه از کشور پیکرک‌های پارچه‌ای را همراه با یک نقص می‌سازند چون براساس باورهایشان اگر پیکرک‌های بدون نقص بسازند در کار خداوند دخالت کرده‌اند و اقدامی غیرقابل بخشش انجام داده‌اند.
کفاش‌زاده در پاسخ به همشهری تأکید کرد: درصورتی که میراث فرهنگی کشور همچون مهارت‌های ساخت پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی نادیده گرفته شود و به ثبت نرسد باید منتظر بود تا کشور دیگری میراث ناملموس معنوی ایران را به نام خود ثبت کند. کفاش‌زاده تأکید کرد: باید برای ثبت ملی پیکرک‌های خراسان‌جنوبی اقدام کرد چون این پیکرک‌ها پتانسیل قرار گرفتن در فهرست میراث معنوی کشور را دارند و باید فکری به حال ثبت ملی آنها کرد.
کمیته مردم‌شناسی و روانشناسی برای پیکرک‌های پارچه‌ای
پوپک عظیمی‌پور متخصص پیکرک‌های ایرانی نیز در ادامه این مراسم به همشهری گفت: پیکرک‌های ایرانی تنها به‌عنوان یک بازیچه بودن یا به تصویر کشیدن آرزوها و عقده‌گشایی‌ها نبوده‌اند بلکه بخشی از هویت ملی ایران هستند. وی افزود: در هفته فرهنگی اقوام در کاخ گلستان در سیاه‌چادر ایل بختیاری عروسک‌های باربی را با پارچه‌های زیبای محلی پوشانده بودند که هیچ نشانی از زن بختیاری در آنها وجود نداشت. پوپک عظیمی‌پور افزود: در پیکرک‌های خراسان‌جنوبی هیچ نشانی از مواد مصنوعی نیست و تمام پیکرک‌های پارچه‌ای با بهره‌گیری از آنچه در طبیعت وجود دارد ساخته شده است. وی با تأکید بر اینکه عروسک‌های خراسان‌جنوبی بسیار قابل بررسی هستند و گروهی از روانشناسان و مردم‌شناسان و طراحان باید به بررسی پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی بپردازند گفت: می‌توان پیکرک‌های پارچه‌ای خراسان‌جنوبی را وارد موزه‌ها کرد و در فاز دوم باید برای معیشت سازندگان این پیکرک‌ها نیز اندیشید. وی افزود: برخی عروسک‌های خارجی حتی به ثبت یونسکو نیز رسیده‌اند و باعث تأسف است که پیکرک‌های پارچه‌ای ایران به‌ویژه در خراسان‌جنوبی از خاطره‌جمعی ایرانی‌ها پاک شده باشند.
